„Książki Dla Dzieci Roalda Dahla”

działy: informacje | okładka | tekst artykułu

informacje

• Wydawnictwo:
  • magazyn kolekcjoner książek i czasopism
    • styczeń 1989
    • Numer wydania 58

okładka

tekst artykułu

Wstęp (w liście Od redakcji):

Roald Dahl został pisarzem bardziej przez przypadek niż przez projekt. Jest oczywiście powszechnie znany ze swoich bardzo udanych opowieści o nieoczekiwanym, które wydają się być stałym elementem na ekranach telewizyjnych na całym świecie. W tym miesiącu skupiamy się na jego niezwykle popularnych książkach dla dzieci.

Książki Dla Dzieci Roalda Dahla

KEVIN NUDD przygląda się życiu i twórczości autora „CHARLIE i fabryka czekolady”

Roald Dahl jest łatwo najlepiej sprzedającym się autorem książek dla dzieci żyjącym dzisiaj, nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale na całym świecie. Jego zachwycająco groteskowe historie są co roku pożerane przez miliony młodych czytelników, a w niedawnym badaniu księgarni Dahl znalazł się w ośmiu z dziesięciu najlepiej sprzedających się tytułów.

jest uwielbiany przez swoją młodą publiczność i codziennie otrzymuje stos listów od fanów. Jeden z komentatorów zauważył, że Dahl ” jest Pied Piper; dźwięk jego rury jest wywrotowy i nieodparty!”Chociaż jego magiczne opowieści są pełne szokującego humoru i często odrażających detali, z pewnością są nieodparte dla wielu młodych czytelników. Jest to trafny wskaźnik poczucia oddania, które inspiruje, że w bibliotecznej kopii cudownej medycyny George ’ a, na którą niedawno natrafiłem, ołówkiem od poprzedniego młodego pożyczkobiorcy został umieszczony następujący napis: „Kocham Roalda Dahla, prawda?”

kariera pisarska Dahla podzieliła się starannie na dwa obszary – jego twórczość dla dorosłych, składająca się głównie z opowiadań, które po raz pierwszy zostały wyemitowane w telewizji w latach 70.jako Tales of the Unexpected, oraz jego książki dla dzieci. Podczas gdy obie strony jego pracy odniosły sukces, zawdzięcza on większość swojej sławy (i fortuny!) do tego ostatniego, a także jego siedemnaście opowiadań dla dzieci, w tym takie odwieczne klasyki jak Charlie i Fabryka Czekolady, The Twits, Dirty Beasts i James and the Giant Peach, należą do najbardziej zebranych książek w całej dziedzinie literatury dziecięcej.

BLAKE

wszystkie z wyjątkiem jednego są pięknie ilustrowane, wiele z nich autorstwa Quentina Blake ’ a, A Pierwsze wydanie jego najwcześniejszej książki może kosztować nawet 300 funtów, większość jego produkcji jest nadal bardzo przystępna.

Roald Dahl prowadził niezwykłe życie, pełne przygód, przepychu, wzruszających tragedii i wielkich sukcesów. Być może to bogactwo jego życia i doświadczenia pozwoliło mu tworzyć tak bogato wyobrażone historie. Z pewnością musi być prawdą, że jego nieszczęśliwe szkolne dni były przynajmniej częściowo odpowiedzialne za niektóre z niegrzecznych opowieści, które napisał wiele lat później, historie, w których uciskane dzieci triumfują nad tyranicznymi dorosłymi, a słabsze psy zawsze wychodzą na wierzch.

chociaż oboje jego rodzice byli Norwegami, Dahl urodził się w Llandaff w Południowej Walii 13 września 1916 roku. Po stracie jednorękiego ojca i starszej siostry, gdy miał trzy lata, został wysłany do St Peter ’ s Prep School w Weston-Super-Mare. To było straszne miejsce, podlegało wszystkim zwykłym niesprawiedliwościom i okrucieństwom brytyjskich szkół publicznych. Nazwał to „największą torturą na świecie” i szczególnie pamięta okrutne chłosty jednego z mistrzów, Pana Pople, i bezmyślną regulację wszystkich części życia chłopców – nawet chodzenie do toalety. Wszystko, co uratowało św. Piotra od całkowitej straty czasu, to pani O ’ Connor, miła pani, która opiekowała się chłopcami w sobotnie poranki i która zaszczepiła w młodym Roaldzie miłość do literatury angielskiej.

jego następna Szkoła, Repton, nie była wielkim ulepszeniem. Częste bicie przez dyrektora, wielebnego Godfreya Fishera (który później został arcybiskupem Canterbury i koronował królową Elżbietę II na jej koronacji), napełniło Dahla taką nienawiścią, że napisał o nich relację w Danny ’ m, mistrzu świata. Był biednym uczniem.

chociaż był dobry w sporcie – był szkolnym mistrzem boksu w wadze ciężkiej i grał w drużynach piłki nożnej, squasha i fives – był uważany za złego w pisaniu. Jeden z jego raportów stwierdził: „nigdy nie spotkałem chłopca, który tak uporczywie pisze dokładne przeciwieństwo tego, co ma na myśli. Wydaje się niezdolny do rozpisywania swoich myśli na papierze.”

był też czymś w rodzaju Odmieńca, skłonnego do zawodności i buntu. W 1934 roku udał się na brytyjską wyprawę badawczą do Nowej Fundlandii jako oficjalny fotograf, podczas której poprowadził bunt przeciwko jej przywódcy, komandorowi Murrayowi Levickowi, który był na Antarktydzie wraz ze Scottem!

po opuszczeniu szkoły Repton w 1934 roku, Dahl dołączył do Shell Oil Company i znalazł się w Dar-es-Salaam w Tanganice (Tanzania), gdzie uczył się suahili, odwiedzał kopalnie złota, jeździł jeepem ubranym w szorty khaki z topee na głowie i złapał malarię. To było ekscytujące życie, ale zostało doprowadzone do nagłego końca przez wybuch II Wojny Światowej w 1939 roku.

Dahl zdecydował się wstąpić do Royal Air Force, ponieważ, jak powiedział, marynarka była zbyt daleko, a bycie żołnierzem wiązałoby się z zbyt dużym marszem. Po kilkumiesięcznym szkoleniu, które obejmowało przeszukiwanie Kenii w tygrysiej Ćmie tak małej, że nogi sięgały mu do podbródka, a miesiąc w Iraku, dołączył do 80 Eskadry Myśliwskiej bazującej na zachodnich pustyniach Libii. W jednym z nalotów nad okupującymi włoskimi siłami został zmuszony do rozbicia lądu za liniami wroga, w wyniku czego został ciężko ranny. Jego starożytny dwupłat, Gloster Gladiator, eksplodował, zostawiając go mocno spalonego i z rozbitymi biodrami. W późniejszych latach wymienił oba biodra, a teraz używa jednego z oryginałów jako przycisku Do Papieru!

dalsze działania następowały w Grecji, Syrii i Palestynie, zanim w 1941 roku powrócił do Anglii. Mimo krótkiej kariery pilota myśliwskiego zestrzelił pięć samolotów wroga. Kilka miesięcy później dostał pracę „plum” jako asystent Attache lotniczego w Ambasadzie Brytyjskiej w Waszyngtonie i objął to nowe stanowisko na początku 1942 roku. To była bardzo delikatna praca. W tych czasach przed Pearl Harbour Ameryka nadal nie przystąpiła do wojny, a Brytyjczycy byli szczególnie zainteresowani poznaniem ich zamiarów, więc Dahl stał się w efekcie szpiegiem.

kariera

To właśnie ta praca doprowadziła Dahla do świata literatury, kariery, której nigdy wcześniej nie rozważał. Po zaledwie trzech dniach spędzonych w nowym biurze pisarz przygotowujący serię artykułów dla Saturday Evening Post zaprosił go na lunch, aby opowiedzieć o swoich doświadczeniach jako pilot myśliwca. Pisarzem był C. S. Forester, znany autor m.in. opowiadań „Horatio Hornblower”, i zgodził się z sugestią Dahla, aby przedstawił pisemny opis swoich doświadczeń, z których Forester miałby napisać artykuł.

dwa tygodnie po wysłaniu swojego materiału Dahl otrzymał list od Forestera, w którym napisał: „miałeś dać mi notatki, a nie skończoną historię. Jestem oczarowany. Twój kawałek jest cudowny. Jest to dzieło utalentowanego pisarza. . . Wiedziałeś, że jesteś pisarzem?”Ponadto Dahl został wysłany czek na 900 dolarów i poproszony przez pocztę, aby napisać dla nich więcej historii. Rozpoczęła się jego kariera pisarska.

czas wojny

pierwsza książka Dahla dla dzieci została zainspirowana bezpośrednio jego doświadczeniami wojennymi. Gremliny to historia złośliwych „małych ludzi”, którzy majstrowali przy samolotach RAF i powodowali wszystkie awarie, awarie i katastrofy, za które zazwyczaj obwiniany jest wróg. Książka była tak udana, że Walt Disney, którego studia dostarczyły ilustracje do książki, zaczął robić z niej film, ale, niestety, nigdy nie został ukończony. Popularność gremlinów była tak wielka, że wkrótce wszyscy lotnicy na świecie wiedzieli, kim są ich prawdziwi wrogowie, a nawet prezydent Franklin D. Roosevelt, słysząc o nich, zaprosił ich twórcę do Białego Domu na wizytę – użyteczną okazję dla Dahla, szpiega, aby uzyskać jak najwięcej informacji wywiadowczych.

Gremliny zostały pierwotnie opublikowane w Cosmopolitan magazine w 1942, zanim zostały opublikowane przez nowojorską firmę Random House w 1943. Collins wydał pierwsze angielskie wydanie rok później. Jak to często bywa, wczesne prace Dahla były początkowo publikowane w Ameryce, a przerwa czasowa między występami w USA i Wielkiej Brytanii nie była, jak zwykle, zaledwie kilkoma dniami. Jeden z tych tytułów, James and the Giant Peach, został opublikowany w Wielkiej Brytanii sześć lat po tym, jak po raz pierwszy pojawił się w Ameryce; dla Charliego, fabryki czekolady i magicznego palca przerwa trwała dwa lub trzy lata. Kolekcjonerzy muszą sami zdecydować, którą edycję preferują. Gremliny są teraz niezwykle rzadkie w obu formatach, a w zeszłym roku zużyta Kopia Random House edition, Tom 4to z tablicami obrazkowymi i nienaruszonym opakowaniem kurzu, przyniosła na aukcji 240 funtów. W ubiegłym roku pierwsze wydanie angielskie bez owijki pyłu zostało sprzedane za 170 funtów. Jest całkiem prawdopodobne, że oba te byłyby teraz bliżej £300 lub więcej w dobrym stanie.

po sukcesie gremlinów Dahl zwrócił się ku pisaniu dla dorosłych i przez prawie dwadzieścia lat nie wydawał książek dla dzieci. Napisał tylko jedną powieść i trzy książki opowiadań w tym czasie – nie był to cudowny dorobek, ale ponieważ większość opowiadań pierwotnie pojawiła się w amerykańskich czasopismach, takich jak The New Yorker, Harpers magazine, Cosmopolitan i Saturday Evening Post, którzy zapłacili mu do 3000 dolarów za każdą historię, musiał pisać tylko jeden lub dwa razy w roku, aby zarobić na wygodne życie.

Wielka Brytania

po wojnie Dahl wrócił do Wielkiej Brytanii, ale nadal mieszkał między tym miejscem a Nowym Jorkiem, aby umożliwić mu konsultowanie się ze swoimi amerykańskimi redaktorami i wydawcami oraz utrzymywanie kontaktu z nowo pozyskanymi przyjaciółmi. Byli wśród nich Ernest Hemingway (któremu Dahl przyznaje się do wielkiego długu w wpływaniu na jego styl prozatorski), John O ’ Hara, Leonard Bernstein i czarująca aktorka Patricia Neal, którą, jak mówi, poznał 20 października 1952 dokładnie o 18: 45. Ta szczególna kartka z jego kieszonkowego pamiętnika została zamontowana w małej ramce i nadal stoi wyświetlana w jego salonie.

Dahl i Patricia Neal pobrali się w 1953 roku i mieli pięcioro dzieci, ale seria tragedii spowodowała takie obciążenie małżeństwa, że rozwiedli się pięć lat temu. To typowe dla zaradności i wyobraźni Dahla, że przynajmniej coś dobrego wynikło z tych „katastrof”, jak je nazywa. W 1960 roku w wyniku dziwacznego wypadku jego syn theo poważnie uszkodził mózg i znalazł się w poważnym niebezpieczeństwie utraty życia, ale Dahl, nie akceptując porażki, wspólnie wynalazł rewolucyjny zawór do pobierania nadmiaru wody z mózgu. Thea żyje i kwitnie dzięki zaworowi DWT (Dahl-Wade-Till). W 1962 jego córka Olivia zmarła na rzadkie powikłania po odrze, a w 1965 Patricia doznała pęknięcia mózgu tak bardzo, że została na wpół sparaliżowana i nie mogła mówić ani nawet pamiętać imion swoich dzieci. Dopiero dzięki ogromnej odwadze z jej strony i jego bezwzględnej determinacji, aby wyzdrowiała, przeżyła i w 1967 roku zaczęła kręcić nowy film. Jednym z jego pomocników w tym czasie była Valerie Eaton Griffith, która zainspirowana determinacją Dahla, założyła Volunteer Stroke Scheme, obecnie część Chest and Heart Association. Obecnie ma ponad 40 oddziałów z prawie 5000 członków w całym kraju.

to zdumiewające, że w tym najczarniejszym okresie swojego życia Dahl napisał dwie ze swoich najbardziej lubianych i najbardziej cenionych książek, James and the Giant Peach i Charlie and The Chocolate Factory. Do dziecięcej fikcji powrócił zupełnie przypadkowo i podziękowania należą się własnym dzieciom za zmianę. „Każdego wieczoru opowiadałem im inną wymyśloną historię” -powiedział. „Niektóre z nich były dość zgniłe, ale z jednym lub dwoma dziećmi, które pytały:” Czy możemy mieć więcej tego, co nam wczoraj powiedziałeś? I tak zacząłem pisać do Jamesa. Spodobało mi się tak bardzo, że poszedłem prosto do Charliego.”

Peach

James and the Giant Peach został opublikowany przez Knopfa w Ameryce w 1961 roku i przez Allena & Unwina w 1967 roku. Dzięki uroczym ilustracjom Nancy Eckholm Burkert jest to cudownie pomysłowa opowieść o młodym Jamesie i brzoskwinii, która rośnie, rośnie i rośnie. James podróżuje po świecie wewnątrz brzoskwini w towarzystwie kilku gigantycznych owadów i jest jedna wspaniała scena, w której brzoskwinia biegnie nad paskudnymi ciotkami Jamesa. Jest to częsty temat w książkach Dahla; uciskana, pomysłowa młodzież tryumfująca nad tyranicznymi dorosłymi; często z tym, co niektórzy wrażliwi dorośli postrzegają jako mściwe okrucieństwo. Ale to jest klucz do sukcesu Dahla. Rozumie, że dzieci rozgrzewają się do tego rodzaju okropności, które sprawiają, że dorośli wiją się z niepokoju, i używa tego samego tematu równie skutecznie, ale nigdy powtarzalnie, w wielu późniejszych książkach, zwłaszcza cudowna Medycyna George ’ a i Matilda. Niektórzy dorośli mogą uznać jego historie za niewłaściwe, ale Dahl nie pisze dla nich. Pisze dla dzieci, a oni uwielbiają go w dużej liczbie.

Charlie i Fabryka Czekolady pojawiły się w Ameryce w 1964 roku, a w Wielkiej Brytanii trzy lata później. To właśnie ta książka ustanowiła go supergwiazdą bajek dla dzieci. Dzięki filmowej adaptacji z 1971 roku (której zresztą bardzo nie lubił) wszyscy znają historię o tym, jak Charlie Bucket odnajduje ostatni Złoty Bilet w przepysznej Fudgemallow Delight i wygrywa wymarzoną wycieczkę po magicznej fabryce czekolady Willy ’ ego Wonki z podziemnymi przejściami i sekretnymi jaskiniami. To dziecięcy raj.

nocna

Charlie nie był jednak nocnym sukcesem. W pierwszym roku sprzedano tylko 5000 egzemplarzy, ale w ciągu pięciu lat roczna sprzedaż osiągnęła 125 000. Dwadzieścia pięć lat później, sprzedaje się ponad 100,000 kopii w miękkiej oprawie każdego roku, i jest całkiem prawdopodobne, że nawet ta liczba zostanie wkrótce przekroczona. Na początku tego roku książka została wydana po raz pierwszy w Chinach, z początkowym nakładem 2 milionów egzemplarzy. Ciekawe, czy Charlie sprzedaje tyle egzemplarzy, ile Mao ’ S Little Red Book!

już teraz Charlie stał się jedną z najbardziej trwałych powojennych książek dla dzieci. pierwsze wydania są obecnie rzadkie, ale w żadnym razie nieosiągalne. Kopia American first będzie kosztować do £50 w dobrym stanie, a Brytyjski pierwszy powinien być wyceniony na około £20 – £30.

pod koniec lat 60.i na początku lat 70. Dahl umocnił swoją pozycję jako czołowy żyjący pisarz dla dzieci dzięki takim historiom, jak magiczny Palec (Harper 1966, Allen & Unwin 1968), Fantastyczny Pan Fox (Knopf 1970, Allen & Unwin 1970) i sequel filmu Charlie, Charlie i Wielka szklana winda (Knopf 1972, Allen & Unwin 1973). W tym samym okresie znalazł czas na opublikowanie kilku kolejnych tomów dla dorosłych, a także napisanie scenariuszy do trzech filmów; jego własny Willy Wonka i Fabryka Czekolady, Chitty-Chitty-Bang-Bang i film o Jamesie Bondzie, You Only Live Twice.

jak w przypadku wszystkich książek dla dzieci, dobra historia jest niezmiernie wzbogacona przez dobre rysunki towarzyszące, a Roald Dahl był szczególnie szczęśliwy w wyborze ilustratorów. Do końca lat 70. korzystał z usług wielu wybitnych artystów, w tym Josepha Schindelmana, Jill Bennett i Williama Pene Du Bois. W filmie the extensive Crocodile (1978) nawiązał jednak współpracę z Quentinem Blake ’ em, niezależnym ilustratorem, który niedawno został mianowany szefem Wydziału Ilustracji w Royal College of Art. Wszystkie kolejne książki Dahla (wyjątek to Dirty Beasts, wydane przez Cape w 1983 roku i zilustrowane przez Rosemary Fawcett) zostały jeszcze bardziej atrakcyjne dzięki wspaniałym ilustracjom Blake ’ a. Dla wielu osób partnerstwo Dahla i Blake ’ a ma potencjał, aby znaleźć się obok innych znanych zespołów pisarzy/artystów tak znakomitych, jak Lewis Carroll, Sir John Tenniel i A. A. Milne i E. H. Shepard. Zdolność Blake ’ a do przyswajania dziecinnego uroku opowieści Dahla umożliwia mu tworzenie tak cudownie trafnych rysunków.

wyróżnij

od czasu współpracy z Quentinem Blake ’ em Dahl skupił się prawie wyłącznie na książkach dla dzieci. Jednym z najważniejszych punktów jego ostatnich prac musi być cudowna Medycyna George ’ a (Cape, 1981), wspaniała opowieść o tym, jak młody George Kranky podaje swojej ohydnej starej babci lek z, między innymi, fałszywego środka do mycia zębów, parafiny, pasty do podłóg, proszku pcheł i pięćset gigantycznych purpurowych pigułek „dla koni z zachrypniętymi gardłami”. Wyniki, jak można sobie wyobrazić, są dziwaczne, ale nie bardziej niż „grizzly Stary grunion babci”, która spędza cały dzień „narzekając, narzekając i narzekając” zasługuje.

inne atrakcje z tych książek to the Twits (1980), the Witches (1983) i Revolting Rhymes (1983), wybór niegodziwych, komicznych wersów tradycyjnych opowieści. Ulubionym filmem Dahla jest film BFG (1982), który opowiada historię wielkiego, przyjaznego, wegetariańskiego giganta, który z pomocą młodej Zofii i królowej Anglii zagarnia wszystkie zjadające dzieci giganty na zawsze. Wszystkie te książki zostały opublikowane przez Cape w formacie 4to lub 8vo z tablicami obrazkowymi lub opakowaniami pyłowymi i ilustracjami Blake’ a, a wszystkie są nadal bardzo niedrogie w cenie około £10 każda w dobrym stanie.

pomimo sukcesu i żywej historii Roald Dahl prowadzi dziś spokojne życie. Większość czasu spędza w GIPSY House, jego pięknym gruzińskim domu w Buckinghamshire, gdzie mieszka otoczony zabytkowymi meblami i wspaniałą kolekcją obrazów takich jak Picasso, Matisse i Malewicz, które kupił z dochodów z opowiadań dla amerykańskich czasopism w latach 50. Dahl pisze w „pokoju wynalazczym” Willie Wonka, starej szopie w ogrodzie, ogrzanej starożytnym grzejnikiem parafinowym i pisząc, siedząc owinięty w stary śpiwór. Zawsze pisze na żółtym papierze z ołówkami, które mają gumki na końcówkach. Wydaje się to nieco ekscentryczny początek dla niektórych z najpopularniejszych bajek dla dzieci wszech czasów! A kiedy nie pisze, opiekuje się ukochanymi orchideami, pielęgnuje swoją imponującą piwniczkę z winami lub gra w snookera z lokalnymi przyjaciółmi.

„Pisanie dla dzieci”, mówi Dahl, „jest znacznie trudniejsze niż pisanie dla dorosłych. Dzieci nie mają koncentracji dorosłych i jeśli nie zatrzymasz ich od pierwszej strony, będą się oddalać i oglądać teIly lub robić coś innego. Czytają tylko dla zabawy, trzeba ich trzymać.”Roald Dahl jest w stanie utrzymać ich uwagę, nigdy nie zwracając na nich uwagi i rozumiejąc poczucie humoru publiczności. Jego dwie najnowsze książki dla dzieci, żyrafa, Pelly i ja (Cape, 1985) i Matilda (Cape, 1988) to tylko najnowsze z długiej linii książek, które sprawiły, że wyprzedził o wiele innych współczesnych pisarzy dziecięcych.

żaden inny pisarz dziecięcy nie jest tak odważny, tak ekscytujący, tak niegrzeczny lub tak zabawny jak Roald Dahl. Dla pisarza tak niezwykle udanego to niesamowite, że jego pierwsze wydania są nadal tak tanie i stosunkowo łatwe do zdobycia, a duża liczba wyspecjalizowanych sprzedawców książek dla dzieci często wymienia co najmniej jeden lub dwa jego tytuły w swoich regularnych katalogach. Jest jednak prawie pewne, że ceny pójdą w górę w przyszłości. Już niedługo wielu nowych kolekcjonerów Dahla odbije się echem uczuć młodego pożyczkobiorcy z biblioteki: „roaldzie Dahl, kochamy cię!”

chcielibyśmy podziękować Emily Smith za pomoc w dostarczeniu nam ilustracji użytych w tej funkcji.